Kara więzienia za wyłudzenia VAT już obowiązuje

Dnia 1 marca 2017 r. weszła w życie nowelizacja przepisów m.in. Kodeksu karnego, wprowadzająca nowe typy przestępstw dotyczących szeroko pojętych nadużyć związanych z VAT.

Nowe przepisy wprowadzą kary od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności za:

1) podrabianie i przerabianie faktur VAT „w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym” oraz używanie takich faktur jako autentycznych (art. 270a KK),

2) wystawianie lub używanie faktur VAT zawierających kwotę należności ogółem wynoszącą co najmniej 200.000 zł (znaczna wartość), jeśli poświadczają one nieprawdę „co do okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym” (art. 271a KK).

W przypadku, gdy podrobiona, przerobiona lub nieprawdziwa faktura VAT będzie zawierać kwotę należności ogółem większą niż 5.000.000 zł, kara za powyższe przestępstwa ma wynosić min. 3 lata pozbawienia wolności.

Jednak gdy należność ogółem za podrobioną, przerobioną lub nieprawdziwą fakturę VAT przekroczy 10.000.000 zł, sprawcy będzie grozić kara pozbawienia na czas nie krótszy niż 5 lat lub nawet kara 25 lat pozbawienia wolności (art. 277a KK).

Niezależnie od kary pozbawienia wolności, sąd będzie mógł orzec (choć nie będzie takiego obowiązku), karę grzywny aż do 3000 stawek dziennych (standardowo przepisy karne przewidują maksymalnie 540 stawek). Powyższa grzywna nie będzie mogła być orzeczona w „przypadkach mniejszej wagi” (wówczas też zagrożenie karą pozbawienia wolności będzie niższe).

Dodatkowo, nowe przepisy przewidują też możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary, w przypadkach współpracy sprawcy z organami ścigania lub nawet odstąpienia od jej wymierzenia, jeżeli oprócz ujawnienia istotnych okoliczności czynu sprawca  zwróci korzyść majątkową osiągniętą z tego przestępstwa w całości lub istotnej części. Nie będzie to jednak dot. sytuacji, gdy wartość faktury była wyższa niż 10.000.000 zł – w takim wypadku sąd będzie mógł nadzwyczajnie karę złagodzić, nie będzie mógł jednak od niej zupełnie odstąpić. Nadzwyczajne złagodzenie kary oraz odstąpienie od jej wymierzenia wymagać jednak będzie wniosku prokuratora.

Nowelizacja wprowadza też zmiany do procedury karnej i oraz przepisów regulujących działanie Policji, Straży Granicznej, CBA, Żandarmerii Wojskowej i kontroli skarbowej, dzięki którym w sprawach dotyczących ww. przestępstw może być stosowana kontrola operacyjna, w tym m.in. kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych.

Zgodnie z uzasadnieniem ustawy nowelizującej, jej zasadniczym celem jest walka z szeroko pojętymi wyłudzeniami VAT. Stąd też m.in. ulokowanie nowych przepisów w Kodeksie karnym, który pozwala zasadniczo stosować surowsze sankcje niż Kodeks karny skarbowy. Taki zabieg legislacyjny powoduje też, że sprawcy tych czynów nie będą mogli skorzystać z najpopularniejszego narzędzia pozwalającego uniknąć odpowiedzialności karnej za przestępstwa podatkowe – tzw. czynnego żalu.

Kluczowym celem nowelizacji miało być uderzenie w zorganizowane grupy przestępcze, które z wyłudzeń VAT uczyniły źródło stałego dochodu. Literalne brzmienie ww. przepisów prowadzi jednak do wniosku, że za sprawcę tych przestępstw może być uznana przede wszystkim osoba faktycznie wystawiająca lub używająca fakturę VAT, której rola często ogranicza się do czynności stricte technicznych.

To, komu ostatecznie popełnienie takiego przestępstwa będzie mogło być przypisane, będzie w konkretnym wypadku rozpatrywane w szczególności z uwzględnieniem zamiaru potencjalnego sprawcy, a zatem – w dużym uproszczeniu – jego świadomości tego, że popełnia jeden z tych czynów.

Autorzy:

Salwador Milczanowski, adwokat, manager, Olesiński&Wspólnicy, biuro we Wrocławiu

Natalia Komarzańska, aplikant adwokacki, Olesiński&Wspólnicy, biuro we Wrocławiu

Autor: Natalia Komarzańska

MANAGER | ADWOKAT | OW LEGAL

natalia.komarzanska@olesinski.com

Więcej