Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych powraca – czy tym razem się uda?

Dziennik Gazeta Prawna zapowiedział dziś, że szykuje się kolejne podejście do tematu odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Projekt ustawy jest już gotowy i lada moment ma być dostępny w wykazie spraw prowadzonych przez kancelarię premiera.

W przeciwieństwie do projektu z 2018 r., tym razem proponuje się, aby odpowiedzialność zbiorowa miała zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorców zatrudniających powyżej 250 pracowników.

Czego możemy się spodziewać?

Dotychczasowy projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zawierał takie rozwiązania jak:

  • możliwość ukarania podmiotu zbiorowego nie tylko za przestępstwo popełnione przez członka jego organu – spółka będzie mogła zostać pociągnięta do odpowiedzialności również za czyn kontrahenta lub jego pracownika, jeśli pozostaje on w związku z wykonywaniem umowy zawartej ze spółką;
  • odstąpienie od wymogu prawomocnego skazania sprawcy przestępstwa jako warunku odpowiedzialności podmiotu zbiorowego;
  • wina w wyborze, wina w nadzorze i wina w organizacji jako przesłanki odpowiedzialności – kluczem do zwiększenie bezpieczeństwa i tym samym zminimalizowania ryzyka pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotu zbiorowego będzie wdrożenie mechanizmów zapobiegania nieprawidłowościom oraz odpowiedniej reakcji na nie;
  • możliwość uniknięcia odpowiedzialności poprzez wykazanie przez spółkę, że mimo popełnienia przestępstwa w zakresie prowadzonej przez nią działalności, dochowano należytej staranności w konkretnych okolicznościach;
  • dotkliwe kary od 30 tys. zł. do 60 mln zł oraz możliwość rozwiązania podmiotu zbiorowego;
  • szeroki katalog środków karnych (przepadek mienia, zakaz promocji lub reklamy, zakaz korzystania z dotacji, subwencji i innych form wsparcia finansowanego ze środków publicznych, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, obowiązek naprawienia szkody, nawiązka, podanie wyroku do publicznej wiadomości, stałe lub czasowe zamknięcie oddziału);
  • możliwość powołania zarządu przymusowego w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania;
  • możliwość stosowania środków zapobiegawczych w postaci m.in. zakazu prowadzenia określonej działalności czy obciążania majątku już na etapie postępowania przygotowawczego.

Prace nad wcześniejszym projektem zakończyły się tak nagle, jak się zaczęły. Pewność można mieć tylko co do tego, że reakcje biznesu na tamten projekt nie były najlepsze. Czy jednak to sprawiło, że ustawodawca umieścił projekt w zamrażalniku? Tego nie wiemy. Tym bardziej trudno nam spekulować, które jego elementy zechce teraz wykorzystać oraz czy tym razem proponowane przepisy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych wejdą w życie? Ograniczenie zastosowania ustawy wyłącznie do dużych przedsiębiorców, aktualne covidowe realia i naciski ze strony Unii Europejskiej wskazują na to, że teraz może się udać.

Czekamy zatem na nowy projekt ustawy i na bieżąco będziemy Państwa informować o jego nowych założeniach.

Autor: Justyna Papież-Łogin

SENIOR ASSOCIATE | ADWOKAT | OW LEGAL justyna.papiez@olesinski.com Więcej

Autor: Tomasz Wróblewski

SENIOR MANAGER | ADWOKAT | OW LEGAL tomasz.wroblewski@olesinski.com Więcej