09 lut Przekształcanie spółki – najważniejsze informacje (cz. I)
Temat przekształceń spółek zyskał ostatnio na popularności, a to za sprawą nadania spółkom komandytowym od nowego roku statusu podatnika CIT (w określonych przypadkach od 01.05.2021 r.). W rezultacie część spółek komandytowych rozważa przekształcenie w spółkę jawną (lub już tego dokonała).
Przekształcenie spółki może być motywowane także innymi względami. Decyzję taką mogą determinować zmiany faktyczne (chęć wyłączenia lub ograniczenia przez wspólników osobistej odpowiedzialności za zobowiązania wobec znacznego rozwoju spółki, ułatwienie sprzedaży przedsiębiorstwa) lub zmiany w prawie (jak np. wspomniana wyżej zmiana zasad opodatkowania itp.), które powodują, że prowadzenie działalności w innej formie prawnej może stać się dla wspólników spółki obiektywnie korzystniejsze
Przekształcenie spółki jest także niezbędne, jeżeli spółka np. z ograniczoną odpowiedzialnością planuje debiut giełdowy na NewConnect (alternatywny system obrotu) lub rynku głównym Giełdy Papierów Wartościowych. W takiej sytuacji konieczne jest przekształcenie w spółkę akcyjną.
Kto i w co może się przekształcić?
Przekształcenie polega na zmianie formy prawnej spółki przekształcanej i wymaga podjęcia szeregu faktycznych i formalnych działań, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych.
Zaletą przekształcenia jest fakt, że spółka przekształcona przejmuje wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej (zasada kontynuacji). Na spółkę przekształconą przechodzą umowy, decyzje, koncesje (chyba, że z przepisu szczególnego lub z treści decyzji wynika coś innego).
Ważne: przekształcana nie może być spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
Kamienie milowe procesu przekształcenia spółki
Przyjął się podział procesu przekształcenia spółki na 3 fazy:
- menedżerską – przygotowanie do procesu przekształcenia, w szczególności opracowanie dokumentacji przekształceniowej, w tym planu przekształcenia i załączników, zawiadomienia wspólników,
- właścicielską – podjęcie uchwały o przekształceniu spółki przez wspólników,
- rejestrową – zgłoszenie przekształcenia do Krajowego Rejestr Sądowego i ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Ile trwa przekształcenie spółki i co na to wpływa?
Z naszego doświadczenia wynika, że taki proces trwa średnio około 2-3 miesięcy.
Uwzględnia on m.in. konieczność dwukrotnego zawiadomienia wspólników o planowanym podjęciu uchwały o przekształceniu (przy czym pierwsze zawiadomienie musi nastąpić nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia tej. uchwały).
Możliwe jest również sprawniejsze działanie. Znamy z praktyki przypadki, gdy przekształcenie spółki zamykało się w ciągu jednego miesiąca. Na pewnych etapach przekształcenia spółki można zaoszczędzić czas poprzez rezygnację lub uproszczenie niektórych z nich. Może to dotyczyć np. rezygnacji z dwukrotnego zawiadamiania wspólników. Natomiast wymaga to akceptacji określonych ryzyk (zatem wymaga każdorazowo indywidualnej oceny konkretnej sytuacji).
Zdarza się jednak, że przekształcenie trwa dłużej, na co może wpłynąć:
- umowy zawarte przez spółkę przekształcaną wprowadzają obowiązek uzyskania zgody drugiej strony (np. umowa kredytu, umowa dofinasowania) – warto sprawdzić takie kwestie przed przystąpieniem do przekształcenia,
- konieczność wypracowania treści statutu spółki akcyjnej (jeśli ma w szczególności odpowiadać potrzebom akcjonariuszy – założycieli) – tj. zasadniczo przekształcenie w spółkę akcyjną będzie trwało dłużej niż przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną,
- zmiany udziałowców przed przekształceniem,
- badanie planu przekształcenia (obligatoryjny przy przekształceniu w spółkę akcyjną) – termin na badanie wyznacza sąd i nie może być on dłuższy niż 2 miesiące,
- procedowanie przed KRS – ustawowy termin na rozpatrzenie wniosku o wpis przekształcenia przez sąd wynosi 7 dni; w praktyce natomiast wpływ na długość procesu rejestracji ma faktyczne obłożenie sprawami danego wydziału sądu i taka rejestracja może trwać nawet 1 miesiąc. Ponadto w trakcie procedury rejestracyjnej sąd bada poprawność procesu przekształcenia spółki. Może więc wzywać do przedłożenia dodatkowych dokumentów, wyjaśnień lub w skrajnym przypadku nawet odmówić rejestracji, jeżeli uzna, że doszło do nieprawidłowego przeprowadzenia procedury. To dodatkowo może wydłużyć cały proces.
Dlatego też ważne jest dobre zaplanowanie działań związanych z przekształceniem spółki oraz zadbanie o jakość dokumentacji przekształceniowej, co zwiększy szanse na sprawne przeprowadzenie procedury.
W kolejnym wpisie omówimy, jakie dokumenty są niezbędne do przekształcenia spółki oraz wskażemy na wybrane „pułapki prawne” jakie mogą wiązać się z przekształceniem.
