17 mar Kontrola dofinansowania do wynagrodzeń z FGŚP – czy spełniono warunki ubiegania się o wsparcie?

W ostatnim roku w związku z pandemią przedsiębiorcy mieli możliwość skorzystania z wielu różnych form dofinansowań. Bardzo często przepisy w tym obszarze były niejasne, a organy regularnie zmieniały stanowisko i wytyczne odnośnie kluczowych rozwiązań. Przedsiębiorcy w celu uzyskania wsparcia składali różnego rodzaju oświadczenia, teraz czas na prawidłowe rozliczenie otrzymanych środków oraz kontrole.  

PFR już pod koniec ubiegłego roku informował o rozpoczęciu kontroli, natomiast zgodnie z przepisami końcowa weryfikacja dofinansowań z FGŚP może mieć miejsce nawet 3 lata od dnia upływu terminu do złożenia rozliczenia i dokumentacji potwierdzającej dane zawarte w rozliczeniu. Dlatego tak ważne jest, aby już teraz odpowiedzieć sobie na pytanie: czy na pewno jesteśmy gotowi na kontrolę ?

Aktualnie – ponieważ nie minęło jeszcze dużo czasu od otrzymania czy też rozliczenia środków, stosunkowo łatwo jesteśmy w stanie odtworzyć i sprawdzić pewne fakty, skompletować dokumentację, upewnić się, że wszystko zrobiliśmy dobrze.

Chcemy pomóc Państwu w tych przygotowaniach, dlatego na naszym blogu rozpoczynamy cykl artykułów „GotOWi na kontrolę”. Będziemy w nim poruszać kwestie, które na podstawie naszego doświadczenia, jak również dotychczasowych wątpliwości urzędów, z dużym prawdopodobieństwem mogą być weryfikowane w trakcie kontroli.  W ramach cyklu skoncentrujemy się przede wszystkim na dofinansowanych z FGŚP oraz dotacjach z PFR.

Rozpoczynamy artykułem dotyczącym kontroli dofinansowania do wynagrodzeń z FGŚP, prezentując Państwu, co warto sprawdzić, aby upewnić się, że spełniono warunki ubiegania się o wsparcie. Zachęcamy do lektury.

Ubieganie się o dofinansowanie – w pośpiechu i w oparciu o oświadczenia

W przypadku dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z FGŚP (zarówno na podstawie art. 15 g i / lub art. 15 gg Tarczy antykryzysowej), analogicznie jak przy innych formach pomocy, w momencie ubiegania się o wsparcie liczył się przede wszystkim czas. Wojewódzkie Urzędy Pracy (WUPy), żeby maksymalnie usprawnić procedowanie wniosków o przyznanie pomocy, nie weryfikowały szczegółowo wszystkich przesłanek uprawniających przedsiębiorców do uzyskania dofinansowania. Wręcz przeciwnie – WUP polegał głównie na oświadczeniach dotyczących spełnienia poszczególnych przesłanek warunkujących uzyskanie wsparcia, składanych przez przedsiębiorców wraz z wnioskiem o dofinansowanie.

Z tego właśnie względu podmiot kontrolujący danego przedsiębiorcę może wziąć pod lupę, czy ubieganie się o dofinansowanie było uzasadnione i sprawdzić, czy w rzeczywistości przedsiębiorca spełnił wszystkie warunki konieczne do otrzymania dofinansowania z FGŚP.

Co może podlegać kontroli dofinansowania do wynagrodzeń?

1. Spadek obrotów oraz jego związek z pandemią COVID-19

Spadek obrotów gospodarczych przedsiębiorcy jest rozumiany jako spadek sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym. W zależności od okresu, jaki przedsiębiorca przyjął do porównania spadku obrotów gospodarczych (poprzedni rok lub poprzedni miesiąc) powinien on wynosić minimum 15% lub 25%. Na pewno warto zweryfikować, czy w prawidłowy sposób dokonaliśmy obliczeń

W kontekście obliczania spadku obrotów gospodarczych pojawiło się wiele praktycznych wątpliwości, m.in. jak wyliczyć spadek obrotów w sytuacji, gdy przedsiębiorca jednocześnie sprzedaje towary i świadczy usługi, a sam spadek dotyczy np. wyłącznie usług (sprzedaż towarów utrzymała się na niezmiennym poziomie). W przypadku liczenia spadku obrotów w ujęciu ilościowym należało zsumować zarówno sprzedaż towarów i świadczonych usług, mimo że realnie spadek dot. wyłącznie usług.

Sam spadek obrotów w wymaganej wysokości to nie wszystko. Żeby faktycznie uprawniał do uzyskania dofinansowania, powinien nastąpić w wyniku COVID-19.

Wykazanie związku nie zawsze będzie proste i oczywiste – przepisy nie wskazują, w jaki sposób to weryfikować. Nie powinien budzić większych wątpliwości związek przyczynowy pomiędzy spadkiem obrotów, a pandemią, gdy przedsiębiorca zaprzestał lub istotnie ograniczył prowadzenie działalności wskutek wprowadzonych zakazów lub ograniczeń dla konkretnej branży. Trudniejsze może być natomiast wykazanie tego związku w pozostałych branżach dotkniętych pandemią pośrednio lub w minimalnym zakresie.

Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana, jeśli działalność przedsiębiorcy charakteryzuje się zmiennością wysokości obrotów na przestrzeni roku (np. praca sezonowa w rolnictwie, ogrodnictwie etc.) czy też pandemia zbiegła się ze zmianami organizacyjnymi w firmie (np. przedsiębiorca zmieniał / ograniczał profil prowadzonej działalności i mimo pandemii i tak zanotowałby spadek). Warto więc już teraz przygotować się do kontroli w tym zakresie i zabezpieczyć wszelkie dowody wskazujące na związek spadku obrotów z pandemią (jak np. maile od kontrahentów, z których wynika wstrzymanie zamówień, które następnie doprowadziły do spadku obrotów, wewnętrzne zarządzenia, korespondencję dot. problemów z dostawami itp.).

2. Kwota dofinansowania z FGŚP

Kontrolujący mogą też weryfikować, czy dane wprowadzone przez przedsiębiorcę do kalkulatora służącego do obliczenia kwoty należnego dofinansowania były prawidłowe. W praktyce kontrola może skupić się przede wszystkim na kwestii, która – szczególnie w pierwszych miesiącach ubiegania się o dofinansowanie z FGŚP – wzbudzała najwięcej wątpliwości tj. czy przedsiębiorca prawidłowo ustalił wysokość wynagrodzeń uzyskanych przez pracowników wskazanych we wniosku o dofinansowanie w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek.

Organ może sprawdzić m.in. czy:

• przedsiębiorca wyliczając wynagrodzenie nie wziął pod uwagę zmiennych lub uznaniowych składników wynagrodzenia, co mogło sztucznie zawyżyć wysokość przyznanego dofinansowania,
• ustalone wynagrodzenie było niższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (przekroczenie wskazanego limitu oznaczało brak możliwości ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia danego pracownika).

3. Objęcie pracowników przestojem / obniżonym wymiarem czasu pracy

W przypadku dofinansowania z art. 15 g warunkiem koniecznym do uzyskania wsparcia było objęcie pracowników przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.

Przygotowując się na kontrolę warto zweryfikować, czy:

• porozumienie dotyczące wprowadzenia obniżonego wymiaru czasu pracy i/lub przestoju ekonomicznego zawiera wszystkie wymagane przez przepisy elementy, w szczególności, czy okres którego dotyczy pokrywa się z okresem dofinansowania,
• w porozumieniu wskazano grupy zawodowe objęte obniżonym wymiarem / przestojem ekonomicznym i czy są one zgodne z wnioskiem o uzyskanie pomocy,
• porozumienie zostało zawarte ze wszystkimi uprawnionymi organizacjami związkowymi, a w przypadku ich braku z przedstawicielami pracowników, którzy byli faktycznie uprawnieni do reprezentowania załogi (tzn. zostali wybrani w prawidłowy i legalny sposób, co w czasie zamieszania związanego z pandemią i pracy zdalnej często było przedsięwzięciem niełatwym do przeprowadzenia). Szczególnie w drugim przypadku, można było znaleźć wiele nadużyć.

4. Prawidłowość pozostałych oświadczeń

Podmioty kontrolujące przedsiębiorcę mogą również zweryfikować pozostałe oświadczenia składane wraz z wnioskiem – chociażby to, czy przedsiębiorca faktycznie nie miał zaległości w opłacaniu składek ZUS czy zaliczek na podatek dochodowy, a także, czy nie zachodziły w stosunku do niego przesłanki do ogłoszenia upadłości.

To jedynie przykładowe punkty, które mogą podlegać kontroli. W kolejnych artykułach w ramach naszego cyklu: GotOWi na kontrole – praktycznie o rozliczaniu dofinansowania #PFR #FGŚP #TarczaAntykryzysowa omówimy pozostałe potencjalne obszary, które mogą być kontrolowane, jak choćby prawidłowość wydatkowania i rozliczenia otrzymanego wsparcia.  Podpowiemy również, jak można się przygotować do kontroli oraz opowiemy o potencjalnych konsekwencjach, które mogą wynikać z nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli.

Natomiast już w kolejną środę zapraszamy na wpis dotyczący kontroli subwencji z Tarczy Finansowej PFR, w którym skupimy się na kwestiach zasadności ubiegania się o tę formę wsparcia.