21 kw. Rozliczenia subwencji PFR – zwrot 0%, 50% czy może 100%?

Już niedługo blisko 350.000[1] przedsiębiorców zmierzy się z wyzwaniem rozliczenia subwencji finansowej udzielonej przez PFR w ramach tzw. Tarczy Finansowej 1.0. W dzisiejszym wpisie z cyklu „gotOWi na kontrolę”, przedstawimy najważniejsze kwestie, na które powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy przed przystąpieniem do rozliczenia subwencji oraz te, które mogą podlegać kontroli przez PFR.

Zmieniłeś bank? Sprawdź, czy możesz się rozliczyć

Rozliczenie subwencji PFR dokonywane jest za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Co istotne rozliczenia można dokonać jedynie w banku, za pośrednictwem którego przedsiębiorca wnioskował i otrzymał subwencje. Co jednak w sytuacji, gdy zamknęliśmy konto w takim banku? Rozwiązaniem takiej sytuacji jest reaktywacja konta bankowego wraz ze wznowieniem usług bankowości elektronicznej w tym samym banku, za pośrednictwem którego składany był wniosek o pomoc. Jak wskazuje PFR, kluczowy jest tutaj jednak termin na ponowne otwarcie konta. Musi to bowiem nastąpić przed rozpoczęciem biegu terminu na złożenie oświadczenia rozliczającego subwencję, chyba że bank umożliwi nawiązanie współpracy w innym terminie, każdorazowo nie później jednak niż ostatni dzień terminu na złożenie oświadczenia o rozliczeniu.

Brak reaktywacji konta uniemożliwia rozliczenie subwencji, co jest równoznaczne z obowiązkiem zwrotu otrzymanych środków w całości.

Sprawdź kto może złożyć wniosek o rozliczenie subwencji

Oświadczenie o rozliczeniu może zostać złożone w imieniu beneficjenta subwencji wyłącznie jednoosobowo przez osobę, która posiada dostęp do bankowości elektronicznej i jest upoważniona do reprezentacji beneficjenta.  Może być to on sam (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej), osoba zasiadająca w jego organie zarządzającym (np. członek zarządu uprawnionego do samodzielnej reprezentacji bądź prokurenta samoistnego), bądź też pełnomocnik posiadający odpowiedni dokument pełnomocnictwa.

Przed dokonaniem rozliczenia subwencji należy się więc upewnić, że osoba mająca dostęp do bankowości elektronicznej została należycie umocowana do jego dokonania. Pełnomocnictwo do rozliczenia może podlegać weryfikacji w razie wszczęcia kontroli rozliczenia przez PFR, zaś jego brak może skutkować uznaniem, iż rozliczenie nie zostało poprawnie dokonane, co może wiązać się ze zwrotem całości otrzymanego dofinansowania.  

Sprawdź poprawność danych – postępowanie wyjaśniające

Aby ułatwić proces rozliczenia za pośrednictwem bankowości elektronicznej, beneficjentom Tarczy Finansowej 1.0 przekazane zostaną wstępnie uzupełnione oświadczenia o rozliczeniu subwencji. Informacje te ustalone zostaną w oparciu o oficjalne dane pozyskane przez PFR z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego. W przypadku dostrzeżenia rozbieżności pomiędzy propozycją PFR a faktycznymi danymi, konieczne jest podjęcie działań wyjaśniających – najpierw wobec organów udostepniających dane, a następnie udowodnienie przed PFR, iż dane te są nieprawidłowe. Brak podjęcia działań wobec organów państwowych uniemożliwia kwestionowanie późniejszej decyzji o wysokości subwencji do zwrotu wydanej przez PFR.

Z tego względu należy koniecznie sprawdzić poprawność danych przygotowanych wstępnie przez PFR oraz uzupełnić brakujące informacje.

Zweryfikuj status MŚP

Jednym z kluczowych parametrów kontrolowanych przez PFR będzie potwierdzenie statusu mikro-, małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy, ustalanego na dzień zawarcia Umowy Subwencji Finansowej. Dlaczego kwestia ta jest tak istotna? Ponieważ od posiadanego statusu zależą zasady spłaty subwencji (inne dla mikroprzedsiębiorców i inne dla małych i średnich przedsiębiorców), a nawet sama możliwość skorzystania z Tarczy Finansowej dla MŚP.

Status MŚP ustalany będzie przez PFR według kryteriów określonych w Regulaminie oraz zasad zawartych w Załączniku nr 1 Rozporządzenia Komisji (UE)[2]. Ustalany jest w oparciu o liczbę zatrudnianych osób, roczny obrót przedsiębiorstwa oraz sumę bilansową. Co istotne, dane te należy uwzględnić nie tylko w stosunku do firmy, która otrzymała dofinansowania, ale także do związanych z nią tzw. przedsiębiorstw powiązanych oraz przedsiębiorstw partnerskich.

Aby poprawnie określić status przedsiębiorcy konieczna jest więc weryfikacja powiązań kapitałowych i osobowych z innymi przedsiębiorstwami oraz odpowiednie zsumowanie danych kadrowych i finansowych takich przedsiębiorstw na dzień zawarcia Umowy Subwencji Finansowej z PFR.

Nieprawidłowe określenie statusu przedsiębiorcy może stanowić podstawę do zwrotu 100% otrzymanych środków. Takich skutków nie muszą się natomiast obawiać przedsiębiorcy, którzy prawidłowo określili swój status na dzień zawarciu Umowy Subwencji Finansowej, który uległ jednak zmianie w trakcie korzystania z subwencji. Ich rozliczenie odbywać się będzie według zasad odpowiednich dla statusu na dzień zawarcia Umowy Subwencji Finansowej.

Sprawdź stan zatrudnienia

Jednym z kryteriów rozliczenia otrzymania subwencji jest fakt utrzymania odpowiedniego stanu zatrudnienia – spadek liczby zatrudnionych pociągać będzie ze sobą konieczność zwrotu określonej części subwencji.

Uwaga – nie każda osoba zatrudniona w firmie będzie uważana przez PFR za pracownika. Będą to:

• osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę zgłoszonej do ubezpieczeń społecznych z kodami: 0110, 0111, 0125, 0126 oraz
• osoby współpracujące z Beneficjentem, niezależnie od formy prawnej tej współpracy (w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenia lub umowa o dzieło), która została do ubezpieczenia społecznego pod z kodami: 0411, 0417, 0426, 0428, 0200, 2241, 2242, 0511, 0545.

Średnia liczba pracowników ustalana będzie w oparciu o stan na ostatni dzień każdego z 12 miesięcy podlegających badaniu. Co więcej, w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę konieczne jest również dokonanie przeliczenia ich liczby na pełne etaty.

Przed przystąpieniem do rozliczenia należy sprawdzić więc stan swojej załogi oraz zweryfikować, czy poprawnie określona została liczba pracowników w dniu składania wniosku o wypłatę subwencji oraz liczba osób zatrudnionych w roku 2019. Wskazanie nieprawidłowych danych może skutkować zwrotem subwencji w wysokości wyższej niż jest to faktycznie wymagane.

Sprawdź, czy odniosłeś stratę gotówkową na sprzedaży (dotyczy MŚP)

W przypadku małych i średnich przedsiębiorców dodatkowym parametrem mającym wpływ na możliwość umorzenia 25% udzielonej subwencji, jest poniesienie tzw. skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży. Strata ta jest liczona w okresie 12 miesięcy zaczynając od pierwszego miesiąca, w którym przedsiębiorca odnotował stratę (nie wcześniej niż marzec 2020) lub od miesiąca, w którym udzielona została subwencja.

Ze względu na fakt, iż o terminie, od którego liczona jest strata decyduje sam beneficjent subwencji, zachęcamy do wcześniejszego dokonania przeliczenia straty w obu wariantach w celu możliwie najkorzystniejszego określenia jej wysokości.

Jak również informuje PFR, dane o skumulowanej stracie gotówkowej nie zostaną uprzednio uzupełnione w rozliczeniu, a jako domyślna wartość wskazana zostanie kwota 0 (brak straty). Brak odpowiedniego uzupełnienia danych o stracie może więc skutkować obowiązkiem zwrotu 25% otrzymanej subwencji.

Branże szczególnie dotknięte skutkami COVID-19 – szansa na 100% umorzenia

Wobec przedsiębiorców działających w określonych branżach, które w sposób najbardziej dotkliwy ucierpiały w wyniku pandemii COVID-19, istnieje możliwość umorzenia do 100% otrzymanej subwencji finansowej. Aby skorzystać z tej możliwości konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków:

• działalność gospodarcza prowadzona była nieprzerwanie od chwili przyznania subwencji do dnia wydania decyzji o rozliczeniu przez PFR;

• beneficjent subwencji nie znajdował się w trudnej sytuacji w rozumieniu przepisów unijnych[3] – zwracamy uwagę, że weryfikacja „trudnej sytuacji przedsiębiorstwa” jest zagadnieniem wieloaspektowym i wymaga zbadania sytuacji przedsiębiorcy nawet do 7 lat wstecz (rekomendujemy podjęcie działań weryfikacyjnych z odpowiednim wyprzedzeniem);

• faktycznie wykonywana działalność ujawniona w rejestrach (CEIDG / KRS) według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. obejmowała co najmniej jeden z określonych w Regulaminie PFR rodzajów działalności, sklasyfikowanych zgodnie z 54 kodami PKD;

• beneficjent subwencji odnotował spadek przychodów ze sprzedaży o min. 30% w okresie od 1 kwietnia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. lub w okresie od 1 października 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. w porównaniu do okresu od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. – weryfikacja spadku przychodów w zależności od stosowanego sposobu rozliczeń podatkowych będzie odbywała się w oparciu o JPK_V7M, JPK_V7K lub jako przychód z innych źródeł (tzw. przychód operacyjny) w rozumieniu ustawy o CIT lub PIT.

Jak pokazuje powyższe, przygotowanie poprawnego rozliczenia subwencji PFR wymaga odpowiedniego przygotowania i weryfikacji wielu czynników – od spraw stricte technicznych do kwestii wysoce specjalistycznych pod względem prawnym lub finansowym. Weryfikacja wskazanych obszarów z odpowiednim wyprzedzeniem pozwoli na sprawne przejście przez procedurę rozliczenia subwencji, a w razie dostrzeżenia nieprawidłowości – terminowe podjęcie działań wyjaśniających.

---

[1] Według danych PFR na dzień 31.12.2020 r. z programu Tarcza Finansowa 1.0 skorzystało 348 138 mikro, małych i średnich firm, dane dostępne TUTAJ

[2] nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz UE L 187/1 z 26.06.2014)

[3] Rozporządzenie  Komisji  (UE)  NR  651/2014  z  dnia  17  czerwca  2014  r.  uznające niektóre  rodzaje  pomocy  za  zgodne  z  rynkiem  wewnętrznym  w  zastosowaniu  art.  107  i  108  Traktatu (Dz.U. L 187/1)