08 lip Założenie prostej spółki akcyjnej – odpowiedzi na 8 najczęstszych pytań

Kontynuujemy tematykę związaną z prostą spółką akcyjną (PSA) – zapoczątkowaną wpisem: Prosta spółka akcyjna – 7 najważniejszych innowacji dla startupów. Na naszym blogu w najbliższym czasie ukaże się cykl artykułów pt. “Prosto o prostej spółce akcyjnej”, w ramach którego omówimy najistotniejsze oraz praktyczne aspekty funkcjonowania PSA.

W tym wpisie odpowiemy na najczęściej zadawane pytania związane z założeniem PSA – nowoczesnej formy niepublicznej spółki kapitałowej przeznaczonej dla innowacyjnych przedsięwzięć[1].

Dla kogo PSA?

Prosta spółka akcyjna może zostać założona przez jedną lub kilka osób (akcjonariuszy) w każdym celu prawnie dopuszczalnym (chyba, że z innych przepisów wynikać będzie zakaz bądź ograniczenie).

Akcjonariuszami mogą być podmioty posiadające zdolność prawną, zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (w szczególności spółki osobowe). Może być spółką jednoosobową, przy czym podobnie jak przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, nie może zostać zawiązana wyłącznie przez jednoosobową sp. z o.o.

PSA nie może też zostać założona przez jednostkę organizacyjną nieposiadającej zdolności prawnej, np. tzw. stowarzyszenie zwykłe.

Nazwa PSA – jak ją określić?

Nazwa spółki może zostać wybrana w dowolny sposób, z zastrzeżeniem oznaczenia formy prawnej spółki. W obrocie gospodarczym dopuszcza się również używanie skrótu – „PSA”.

Nazwa może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej (za jej pisemną zgodą), jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością spółki.

Nazwa powinna jednak odróżniać się w sposób dostateczny od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku i nie powinna wprowadzać w błąd. W odmiennej sytuacji, sąd rejestrowy pod rygorem odmowy wpisu w rejestrze może wezwać wnioskodawcę do  jej zmiany.

Co zrobić, aby założyć PSA?

Do powstania PSA wymaga się:

• zawarcia umowy spółki;
• ustanowienia organów spółki (zarząd i rada nadzorcza lub rada dyrektorów);
• wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału akcyjnego (w kwocie co najmniej 1 zł);
• wpisu do rejestru.

Z chwilą wpisu do rejestru PSA przestaje być spółką „w organizacji” reprezentowaną przez zarząd (do chwili jego ustanowienia – przez pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą akcjonariuszy), uzyskuje osobowość prawną i zdolna jest do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych.

Co powinno znaleźć się w umowie PSA?                                                

Aby umowa PSA była ważna, a w konsekwencji skutecznie zawarta, należy pamiętać o konkretnych wymogach tj.:

• określeniu firmy i siedziby spółki;
• wskazaniu przedmiotu działalności spółki (PKD);
• określeniu liczby, serii i numerów akcji;
• określeniu przywilejów związanych z akcjami (jeżeli w spółce mają zostać utworzone akcje uprzywilejowane, np. akcje założycielskie);
• wskazaniu akcjonariuszy obejmujących poszczególne akcje oraz ceny emisyjnej akcji;
• określeniu przedmiotu wkładów, serii i numerów akcji obejmowanych za wkłady niepieniężne oraz akcjonariuszy, którzy obejmują akcje (jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne);
• określeniu rodzaju i czasu świadczenia pracy lub usług (jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest świadczenie usług pracy lub usług);
• określeniu organów spółki;
• wskazaniu liczby członków zarządu (rady dyrektorów) i rady nadzorczej, jeżeli została ustanowiona albo co najmniej minimalnej i maksymalnej liczby członków tych organów;
• wskazaniu czasu trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

W umowie PSA mogą znaleźć się dodatkowe postanowienia uszczegóławiające m.in. prawa i obowiązki akcjonariuszy. Wskazać należy, że o ile przepis Kodeksu spółek handlowych dopuszcza taką możliwość, istnieje opcja uregulowania niektórych kwestii w sposób odmienny, np.: umowa spółki może uzależnić rozporządzenie akcją od zgody spółki lub w inny sposób je ograniczyć[2]. W takiej sytuacji akcjonariusze PSA mogą uzależnić zbycie akcji np. od uprzedniej zgody odpowiedniego organu spółki.

Jakie są sposoby zawarcia umowy PSA?

Umowa PSA powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Dopuszcza się również możliwość zawarcia umowy przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym (S-24), który wymaga przejścia procedury online i opatrzenia umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Zawierając umowę PSA poprzez S-24 musimy pamiętać o braku możliwości pokrycia akcji wkładami niepieniężnymi.

Co może stanowić wkład w prostej spółce akcyjnej?

Dla powstania PSA wystarczy pokrycie kapitału akcyjnego wkładem o wartości co najmniej 1 zł (warto wspomnieć, że w przypadku spółki akcyjnej jest to co najmniej 100 000 zł, co wielu przedsiębiorcom blokowało dotychczas możliwość prowadzenia biznesu w takiej formie).

Wkłady na pokrycie akcji mogą być pieniężne i niepieniężne. Wkładami niepieniężnymi w PSA mogą być też prawa niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Jednak nie każdy wkład niepieniężny zasilać będzie kapitał akcyjny PSA – np. świadczenie pracy lub usług pokryje akcje i wpłynie na stosunki między akcjonariuszami, ale nie wpłynie na sytuację bilansową spółki.

Jak dokonać rejestracji spółki?

Od 1 lipca 2021 r. obowiązuje pełna elektronizacja KRS, co oznacza, że wnioski w pisemnej formie nie będą rozpatrywane. Rejestracji podmiotów, jak i wprowadzenie zmian danych podmiotów już zarejestrowanych w rejestrze przedsiębiorców należy dokonywać za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.

Ważną nowość, którą przewiduje portal stanowi m.in. brak obowiązku dołączania w PRS skanu/odpisu aktu notarialnego umowy spółki. Wystarczy wskazanie m.in. numeru aktu notarialnego, który powinien znajdować się na zawiadomieniu o rejestracji otrzymanym od notariusza.

Do podpisania wniosku w PRS przez przedsiębiorcę / pełnomocnika konieczne jest posiadanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP.

Co powinno znaleźć się w zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców? 

Do zgłoszenia PSA w rejestrze przedsiębiorców pamiętać należy  o dołączeniu: 

• umowy spółki; 
• oświadczenia wszystkich  członków  zarządu  (rady  dyrektorów)  o  wysokości  kapitału akcyjnego,  ustalonej  na podstawie  sumy  wartości  wkładów  wniesionych  przed  rejestracją, przeznaczonych na kapitał akcyjny (co najmniej 1 zł);
• oświadczenia wszystkich członków zarządu (rady dyrektorów), że wkłady na pokrycie akcji zostały wniesione w części przewidzianej w umowie spółki; 
• jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki – dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego; 
• adresów do doręczeń członków zarządu (rady dyrektorów). 

Należy pamiętać również o podpisanej przez wszystkich członków zarządu (rady dyrektorów) listy akcjonariuszy z podaniem nazwiska i imienia albo firmy (nazwy) oraz liczby i serii akcji objętych przez każdego z nich.

W sytuacji, gdy PSA została zawarta w systemie S24, dokumenty te  powinny  zostać  sporządzone  na udostępnianych w systemie formularzach i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Zachęcamy do zapoznania się z kolejnym artykułem – „Przekształcenie spółki w prostą spółkę akcyjną” który pojawi się niebawem.

---

[1] Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, druk 3236;

[2] Art. 300³⁹ § 1 Kodeksu spółek handlowych;