24 wrz Polski Ład – najważniejsze zmiany dla pracodawców i płatników

8 września 2021 r. zmodyfikowany projekt Polskiego Ładu został skierowany do Sejmu. Zmiany przewidziane  w nowych regulacjach obejmą swoim zakresem bardzo szeroki krąg podmiotów, ale dziś chcemy się skupić na kwestiach kluczowych dla pracodawców naliczających płace swoim pracownikom i zleceniobiorcom.

W celu ułatwienia odnalezienia się w gąszczu nowych regulacji, poniżej przedstawiamy więc podsumowanie kwestii najważniejszych z punktu widzenia działów kadr i księgowości na co dzień mierzących się z tematyką naliczeń płac, tj.:

1. podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł;
2. podwyższenie progu podatkowego do 120 tys. zł;
3. zmiany w zakresie odliczalności składki zdrowotnej;
4. wprowadzenie nowej ulgi podatkowej – tzw. ,,ulgi dla klasy średniej”;
5. wprowadzenie nowej ulgi podatkowej – tzw. „ulgi na powrót”;
6. zmiany w sposobie rozliczania korzystania przez pracowników z samochodów służbowych dla celów prywatnych.

Kwota wolna od podatku

Planowana zmiana wprowadza dochód wolny od podatku w wysokości 30 000 zł rocznie co oznacza, że kwota zmniejszająca podatek wyniesie 5 100 zł rocznie. Zmiana ta miałaby mieć zastosowanie do podatników rozliczających się na podstawie skali podatkowej, a zatem nie skorzystają z niej osoby rozliczające się np. podatkiem liniowym czy ryczałtem. Co więcej, kwota wolna po wprowadzeniu Polskiego Ładu nie będzie już degresywna, a więc będzie przysługiwała każdemu opodatkowanemu według skali podatkowej w tej samej wysokości (niezależnie od wysokości uzyskiwanych dochodów).

Dla samych pracodawców zmiana ta oznacza, iż:

– w przypadku odliczania kwoty zmniejszającej podatek nie będzie miało znaczenia ew. przekroczenie progu skali (ustawodawca zaproponował całkowite usunięcie takiego zapisu z przepisów PIT), a więc odliczenie będzie można stosować w każdym miesiącu w tej samej kwocie (w przypadku np. pracownika, oczywiście po uzyskaniu oświadczenia PIT-2);

– kwota zmniejszająca podatek od 2022 roku będzie wynosiła 425 zł miesięcznie (co oznacza, że dochody do 2500 zł miesięcznie co do zasady nie spowodują konieczności odprowadzenia zaliczki miesięcznej PIT).

Wyższy próg podatkowy

Projekt ustawy Polskiego Ładu zakłada zmianę wysokości progu podatkowego z 85 528 zł na 120 000 zł rocznego dochodu. Jakkolwiek podniesienie progu podatkowego było postulowane już od dawna – jest to pierwsza taka zmiana od 12 lat.

Do podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 120 000 zł stosowana będzie stawka podatku w wysokości 17% (minus nowa kwota wolna). Dopiero od nadwyżki ponad tę kwotę podatek będzie obliczany według stawki 32%.

Z perspektywy pracodawcy nie powinno to przynieść istotnej zmiany w zakresie naliczania płac (poza dostosowaniem programów do wyliczeń według nowej skali i kwoty wolnej). Ponadto, obecny projekt nie przewiduje również zmian zasad naliczania płac w miesiącu przekroczenia progu (w konsekwencji, reguła obowiązująca od 1 stycznia 2020 r. powinna być dalej w mocy, czyli w miesiącu przekroczenia nowego progu dochód za ten miesiąc powinien być opodatkowany częściowo stawką 17% – do wysokości tego progu –  oraz stawką 32% – od nadwyżki przekraczającej ten próg).

Brak odliczalności składki zdrowotnej

Jedną z najistotniejszych i negatywnych zmian proponowanych w Polski Ładzie jest propozycja braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od naliczonego podatku PIT przy jednoczesnym braku zmiany wysokości tej składki (tj. 9% od wynagrodzenia brutto pracownika i zleceniobiorcy pomniejszonego o składki ZUS). Oczywiście taka zmiana dla większości osób realnie będzie oznaczać wzrost obciążeń podatkowych i w konsekwencji niższe wynagrodzenie netto. W propozycji tej zmiany nie przewidziano żadnych wyjątków.

Z perspektywy pracodawcy jest to kolejna zmiana, w związku z którą trzeba będzie dostosować oprogramowanie naliczające płace.

Nowa ulga dla „klasy średniej” w Polskim Ładzie

Rekompensatą dla części osób, które stracą na zmianach dotyczących nieodliczalności składki zdrowotnej ma być tzw. ulga dla klasy średniej.

Zgodnie z projektem do tej grupy zaliczane są osoby osiągające przychód ze stosunku pracy w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie (czyli około 5 701 – 11 141 zł miesięcznie).

Pierwotna wersja projektu Polskiego Ładu zakładała, że do powyższych kwot nie zaliczałyby się przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych (korzystających z 50% kosztów), a także przychody z umów zleceń, o dzieło, kontraktów menedżerskich czy członków zarządu wynagradzanych na podstawie uchwał.

Niemniej, zmiany wprowadzone do projektu we wrześniu nieco złagodziły te przepisy i ulga będzie mogła być stosowana również przez twórców z 50% kosztami (natomiast, w dalszym ciągu ulga ta będzie dostępna tylko dla osób na umowach o pracę).  

Z perspektywy pracodawcy, warto pamiętać, że ulga dla klasy średniej stosowana będzie nie tylko w rozliczeniu rocznym, ale już na etapie obliczania miesięcznych zaliczek: pracodawca powinien stosować ulgę za miesiące, w których pracownik uzyska przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości od 5 701 zł do 11 141 zł. Jeżeli warunek wysokości i rodzajów przychodów będzie spełniony, pracodawca pomniejszy dochód o kwotę ulgi dla pracowników w wysokości obliczonej według jednego z wzorów:

– gdzie A oznacza przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wyższej od 5 701 zł i nieprzekraczającej kwoty 8 549 zł miesięcznie,

albo

– gdzie A oznacza uzyskane przez podatnika w roku podatkowym przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wyższej od 8 549 zł i nieprzekraczającej kwoty 11 141 zł miesięcznie.

Ponadto, jeżeli podatnik złoży wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla klasy średniej, płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Nowa ulga „na powrót”

W pierwotnej wersji projektu Polskiego Ładu ulga „na powrót” miała być ulgą, której zastosowanie było możliwe tylko w rozliczeniu rocznym (jako odliczenie od należnego podatku PIT). Projekt z września 2021 r. kompletnie zmienił jednak konstrukcje tej ulgi, upodobniając ją do ulgi dla młodych (czyli de facto do zwolnienia z PIT), co jednocześnie powoduje, iż ulga ta może być również stosowana przez płatników na bazie miesięcznej.

Obecny projekt wskazuje, iż w ramach tej ulgi, przychody do kwoty 85 528 zł rocznie będą zwolnione z opodatkowania przez cztery kolejno po sobie następujące lata podatkowe licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania do Polski, albo od początku roku następnego.  Niniejsza ulga będzie miała zastosowanie do przychodów ze stosunku pracy, umowy zlecenia czy z działalności gospodarczej.

Jeżeli pracownik jest jednocześnie uprawniony np. do ulgi dla młodych, to suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ulgi dla młodych i na powrót nie może łącznie w roku podatkowym przekroczyć 85 528 zł.

Zgodnie z przedstawionymi w Polskim Ładzie propozycjami, pracodawca będący płatnikiem PIT przy poborze zaliczki na podatek uwzględnia ulgę na powrót, jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania tego zwolnienia. W oświadczeniu podatnik wskazuje również rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia przez płatnika. Płatnik stosuje zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika. Jeżeli podatnik powiadomi płatnika o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia (skutkującego utratą prawa do ulgi), płatnik nie uwzględnia zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał takie powiadomienie.

Samochody służbowe

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, pracownik korzystający z przyznanego mu przez pracodawcę samochodu służbowego także dla celów prywatnych uzyskuje z tego tytułu przychód obliczany w następujący sposób:

1) 250 zł miesięcznie –  dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3;

2) 400 zł miesięcznie –  dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3.

Zgodnie z nowymi propozycjami, przychód ten będzie uzależniony od mocy silnika i obliczany będzie w następujący sposób:

1) 250 zł miesięcznie – dla samochodów o mocy silnika do 60 kW,

2) 400 zł miesięcznie – dla samochodów powyżej 60 kW.

Z perspektywy pracodawcy oznacza to, że:

– w przypadku standardowych samochodów benzynowych, diesel czy na gaz, ustanowiony próg, tj. 60 kW (czyli około 80 koni mechanicznych) jest dość niski. Taką moc silnika posiadają zazwyczaj małe samochody, których pracodawcy często nie wybierają na samochody służbowe. W praktyce oznacza to, iż dla większości pracowników korzystających dla celów prywatnych z samochodów służbowych przychód z tego tytułu wyniesie 400 zł miesięcznie,

– do wszystkich samochodów elektrycznych i wodorowych ma być zawsze stosowana stawka 250 zł miesięcznie niezależnie od mocy silnika,

– ustawodawca w przedstawionych propozycjach nie odniósł się w ogóle do samochodów hybrydowych, zatem miesięczna stawka będzie uzależniona od mocy silnika (czyli podobne zasady, jak dla standardowych samochodów benzynowych lub diesel),

– nic się nie zmienia w kontekście używania samochodów służbowych dla celów prywatnych np. przez zleceniobiorców, menedżerów i członków zarządu (jeżeli nie mają zawartej umowy o pracę). Zatem w dalszym ciągu jedynie korzystanie ze służbowego samochodu dla celów prywatnych w ramach umowy o pracę daje możliwość korzystania z preferencyjnego rozliczania tego świadczenia (tj. ryczałtem 250 lub 400 zł miesięcznie).

Co jeszcze istotnego dla pracodawców w projekcie Polskiego Ładu?

Z analizy obecnych propozycji wynika, że proponowane zmiany nie naruszają w żaden sposób przepisów dotyczących ustalania i stosowania kosztów uzyskania przychodów w przypadku naliczania wynagrodzeń dla pracowników i zleceniobiorców. Oznacza to, że dotychczasowe zasady powinny mieć dalej zastosowanie.

Na chwilę obecną, ani z przepisów dotyczących Polskiego Ładu, ani z innych procedowanych obecnie projektów ustaw nie wynikają żadne propozycje zmian w zakresie zbiegów tytułów do ubezpieczeń społecznych, pełnego oskładkowania umów zleceń czy zniesienia limitu ZUS (powyżej którego nie są pobierane składki emerytalna i rentowa).

Niemniej jednak, mamy te zagadnienia na uwadze, gdyż z wielu wypowiedzi przedstawicieli rządu i innych instytucji państwowych wynika, że propozycje zmian w tym zakresie mogą pojawić się w najbliższym czasie.

W zmodyfikowanej wersji projektu, pojawiła się również propozycja zunifikowania terminów płatności należności publicznoprawnych (tj. zaliczek PIT, składek ZUS i NFZ) w tym samym terminie, tj. do 20 dnia następnego miesiąca.

Co dalej?

Tak, jak wskazywaliśmy – projekt nowelizacji trafił do Sejmu. W dalszym ciągu nie wiadomo, czy w toku prac legislacyjnych nie dojdzie do kolejnych modyfikacji. Na pewno warto mieć ten temat na uwadze, gdyż wszystko wskazuje na to, że wiele wątpliwości i znaków zapytania wyjaśni się już tej jesieni (zgodnie z zapowiedziami rządu większość zmian wprowadzonych Polskim Ładem miałaby zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.).

Śledzimy ten temat uważnie i gdy tylko pojawią się nowe informacje w tym zakresie –  będziemy Państwa o tym informować.

Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółami dotyczącymi wyżej omawianych zagadnień – zapraszamy do kontaktu.