12 sty Nowe obowiązki dla platform marketplace w ramach dyrektywy Omnibus
Kontynuujemy przedstawianie zmian, jakie w 2022 r. wprowadzi dyrektywa Omnibus. W drugim z cyklu artykułów omówimy główne obowiązki dla platform marketplace.
Prawne regulacje dla platform marketplace
Przepisy wdrażające dyrektywę Omnibus wymagają od przedsiębiorców weryfikacji dokumentacji klienckiej, treści zawartych na stronach internetowych oraz procesów zachodzących w organizacjach. Dotyczy to w dużej mierze serwisów świadczących usługi marketplace. Nowe przepisy będą stosowane najpóźniej od 28 maja 2022 r. – taka data wynika z najnowszego projektu polskiej ustawy wdrażającej unijną dyrektywę[1].
Unijny ustawodawca dostrzega rosnącą popularność internetowych serwisów, na których użytkownik może wybierać towary spośród wielu ofert różnych sprzedawców. Dlatego od kilku lat obowiązują przepisy tzw. rozporządzenia P2B[2], które regulują relacje pomiędzy administratorami platform marketplace a sprzedającymi na nich kontrahentami. Dyrektywa Omnibus wprowadza z kolei obowiązki dla tego rodzaju serwisów, które mają chronić korzystających z nich użytkowników końcowych.
Wyjaśnienia co do tego, które serwisy muszą wdrożyć nowe obowiązki, znajdą się w ustawie o prawach konsumenta.
Czym jest marketplace?
„Internetową platformę handlową” definiuje się jako usługę korzystającą z oprogramowania, w tym strony internetowe, części strony internetowej lub aplikacji, obsługiwanego przez przedsiębiorcę lub w jego imieniu, która umożliwia konsumentom zawieranie umów na odległość z innymi przedsiębiorcami lub konsumentami.
Szeroka definicja platformy handlowej sprawia, że nowe obowiązki nie ograniczą się do największych platform, a swoje usługi pod kątem regulacji zawartych w dyrektywie Omnibus powinni zweryfikować także przedsiębiorcy, którzy choćby w części swoich serwisów internetowych świadczą usługi typu marketplace. To na dostawcy tego typu usług spoczywać będzie ciężar realizacji podstawowych obowiązków względem konsumentów – nieskuteczne mogą okazać się próby przenoszenia tej odpowiedzialności na sprzedawców działających w ramach marketplace.
Pozycjonowanie – nowy interfejs strony internetowej
Dyrektywa Omnibus to obowiązek zmian na kilku płaszczyznach. Platformy marketplace będą musiały m.in. wydzielić specjalną część strony internetowej (interfejs), gdzie znajdzie się informacja o głównych parametrach decydujących o plasowaniu wyszukiwanych ofert. Dobrą informacją dla przedsiębiorców jest fakt, że wspomniane parametry mają mieć charakter ogólny (kryteria, procesy, inne mechanizmy korygowania lub obniżania pozycji). Co ważne – nie ma obowiązku ujawniania algorytmów ani przedstawiania opisu indywidualnie dla każdego wyszukiwania.
Niejasnym pojęciem może wydawać się plasowanie – chodzi w nim o określanie widoczności produktów (pozycjonowanie, kolejność wyświetlania w wynikach wyszukiwania). To wyrażenie zostało już użyte przez unijnego ustawodawcę w rozporządzeniu P2B, które nakłada na dostawców usług marketplace obowiązki w relacjach niekonsumenckich.
Nowe obowiązki informacyjne
Dostawcy usług marketplace będą musieli przekazać konsumentom szereg informacji w związku ze specyfiką świadczonych usług – najpóźniej w chwili wyrażenia przez niego chęci zawarcia umowy.
Zgodnie z założeniami dyrektywy Omnibus, konsument będzie musiał zostać poinformowany m.in. czy w ramach marketplace towar jest mu oferowany przez przedsiębiorcę. To ważne, ponieważ w przeciwnym razie, kupujący nie zostanie objęty ochroną konsumencką – o niestosowaniu przepisów właściwych dla relacji B2C kupujący także będzie musiał zostać powiadomiony. W przypadku, gdy w ramach platformy marketplace jedne obowiązki względem konsumenta będzie spełniał jej dostawca, a drugie sprzedawca towaru – taki podział będzie musiał zostać wyjaśniony konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały.
Dyrektywa Omnibus – pozostałe wymogi
Niezależnie od przepisów dedykowanych wyłącznie platformom marketplace, dyrektywa Omnibus wprowadza obowiązki, które dostawcy serwisów internetowych także będą musieli wdrożyć – a które będą szczególnie istotne dla platform marketplace.
Jednym z takich obowiązków jest m.in. zapewnienie, że opinie o produktach publikowane przez konsumentów pochodzą od faktycznych użytkowników recenzowanego towaru lub usługi.
Przedsiębiorcy będą musieli także w specjalny sposób informować o promocjach – wskazując m.in. pierwotną cenę, do której odnosi się promocja – o czym szerzej pisaliśmy w poprzednim artykule. Nowe zasady mogą okazać się szczególnym wyzwaniem dla dostawców usług marketplace, gdzie swoje oferty przedstawia wielu sprzedawców w odniesieniu do tego samego produktu (np. tego samego modelu smartfona). Cena takiego urządzenia jest bowiem ustalana i zmieniana zgodnie z polityką cenową poszczególnych sprzedawców. Przepisy wprost nie regulują, którą cenę należy w takim przypadku uznać za referencyjną, tj. taką, do której mają być odnoszone obniżki.
Choć termin wdrożenia przepisów dyrektywy Omnibus wydaje się odległy, wprowadzenie wymaganych zmian będzie czasochłonne i warto się do tego przygotować z wyprzedzeniem – nowe regulacje będą wymagały zarówno zmian w regulaminach, jak i w samym interfejsie serwisów internetowych. Aby ułatwić przedsiębiorcom przejście przez ten niełatwy proces, w kolejnym artykule przybliżymy kolejny obszar zmian, zachodzących w obszarze przedstawiania ocen konsumenckich.
[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12348651/12800332/12800333/dokument536457.pdf
[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (Tekst mający znaczenie dla EOG)