Informacje o cenach transferowych – czy czynny żal jest ratunkiem dla spóźnialskich?

Podatnicy, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym byli zobowiązani do złożenia do 31 grudnia 2021 roku informacji o cenach transferowych (informacji TPR) oraz oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych i zastosowaniu cen rynkowych we wzajemnych rozliczeniach.

Nieprzedłożenie powyższych dokumentów w terminie może skutkować sankcjami na gruncie Kodeksu karnego skarbowego (KKS). Co zrobić, jeśli nie dopełniono obowiązku na czas?

Czynny żal jako sposób na uniknięcie kary

Podatnicy, którzy nie dopełnili obowiązków w zakresie przedłożenia informacji TPR oraz oświadczenia mają możliwość uniknięcia kary za pomocą instytucji tzw. czynnego żalu. Polega ona na zawiadomieniu organu podatkowego o popełnieniu przestępstwa/wykroczenia skarbowego.

Skuteczność oraz elementy czynnego żalu

Skuteczność czynnego żalu uzależniona jest od spełnienia wymagań określonych w KKS, w szczególności zachowania przewidzianej przez ustawę formy. W zawiadomieniu należy w sposób szczegółowy opisać stan faktyczny, w tym wszelkie istotne okoliczności dla sprawy, tj.:

  • informację o popełnieniu danego czynu zabronionego (niezłożenia w terminie informacji o cenach transferowych oraz oświadczenia),
  • opis istotnych okoliczności wraz ze wskazaniem osób współdziałających,
  • informację o uszczupleniu należności publicznoprawnej, jak również informację o uiszczeniu w całości wymaganej należności (w przypadku informacji TPR oraz oświadczenia nie istnieje taka potrzeba).

Czynny żal uwzględniający wymogi przewidziane przez KKS oraz posiadający pełen opis zajścia przestępstwa pozwoli podatnikowi uchronić się od odpowiedzialności karnej skarbowej.

Co ważne, aby czynny żal był skuteczny, podatnik powinien zawiadomić organ podatkowy o popełnieniu czynu zabronionego przed przystąpieniem organu do czynności służbowych (w szczególności czynności sprawdzającej lub kontroli) oraz, gdy organ ścigania nie dysponował wyraźnie udokumentowaną informacją o popełnieniu przestępstwa skarbowego.

Złożenie czynnego żalu

Czynny żal może zostać złożony na piśmie lub ustnie do protokołu właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu skarbowego. Powinien jednak zostać opatrzony własnoręcznymi podpisem.

Ministerstwo Finansów przewiduje również możliwość złożenia zawiadomienia w postaci elektronicznej. W takiej sytuacji, należy złożyć podpis za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego lub podpisu osobistego. Możliwość elektronicznego składania czynnego żalu jest dostępna na portalu e-PUAP lub e-Urząd Skarbowy.

Dla skuteczności złożenia czynnego żalu rekomendujemy złożenie go  za pomocą środków wskazanych w KKS, tj. na piśmie lub ustnie do protokołu.

Kto składa czynny żal?

Czynny żal powinien zostać podpisany przez sprawcę, jak również osoby współdziałające przy popełnieniu czynu zabronionego. Oznacza to, że dokument powinny podpisać wszystkie osoby, które w jakiś sposób mogły przyczynić się do niespełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych.

Zawiadomienie w przypadku:

  • osobę fizyczną – w przypadku podmiotu powiązanego, który jest osobą fizyczną,
  • osobę upoważnioną do reprezentowania oddziału – w przypadku podmiotu powiązanego, który jest przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział w Polsce,
  • osobę uprawnioną do reprezentacji – w przypadku pozostałych podmiotów powiązanych (przy czym nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia przez pełnomocnika).
  • informacji o cenach transferowych, powinno zostać podpisane przez wspólnika w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi, przy czym wyznaczenie wspólnika nie zwalnia pozostałych wspólników z odpowiedzialności za nieprzekazanie informacji o cenach transferowych.


Co ważne, czynny żal dla transakcji dokumentowanych za 2021 rok, powinien zostać podpisany przez:

  • osobę fizyczną – w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
  • osobę upoważnioną do reprezentowania oddziału – w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział w Polsce,
  • kierownika jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości, a w przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez wyznaczoną osobę wchodzącą w skład tego organu (przy czym nie jest dopuszczalne podpisanie tej informacji przez pełnomocnika, z wyjątkiem pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem).

Zachęcamy do weryfikacji Państwa sytuacji – działania zapobiegawcze mogą zapewnić większy spokój w zakresie wypełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych. W przypadku potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Autor: Paweł Sitnik

Autor: Ada Zięba