05 wrz CFC – czas na złożenie zeznania CIT i PIT dla zagranicznych jednostek kontrolowanych
30 września mija termin na złożenie zeznania oraz wpłacenie podatku należnego za 2021 przez podatników, którzy posiadają akcje lub udziały w spółkach uznawanych za zagraniczne jednostki kontrolowane w świetle ustawy o CIT oraz PIT (”CFC”).
1 stycznia 2022 r. weszły w życie nowe przepisy w odniesieniu do CFC. Dotyczą one dochodów osiąganych od 2022 r., więc pierwsze zeznanie na nowych zasadach będzie składane we wrześniu 2023 r. O szczegółach tych zmian będziemy pisać w kolejnych publikacjach.
Na czym polega istota regulacji CFC?
Na nałożeniu na polskiego podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego z tytułu dochodów generowanych przez jego podmioty zależne zlokalizowane w krajach o preferencyjnym systemie podatkowym. Niekoniecznie musi to być kraj uznany za raj podatkowy, istotny jest jedynie niższy poziom faktycznego opodatkowania niż w Polsce.
Podmioty zobowiązane do złożenia zeznania
Do złożenia zeznania CIT-CFC / PIT-CFC i rozliczenia podatku od dochodów CFC zobowiązany jest każdy podmiot, który:
- jest polskim podatnikiem podatków dochodowych,
- posiada udziały (sprawuje kontrolę) w zagranicznych spółkach spełniających definicję CFC.
Za zagraniczne jednostki kontrolowane mogą zostać uznane podmioty, które nie posiadają siedziby, zarządu ani rejestracji na terytorium Polski, nad którymi polski podatnik (osoba fizyczna lub prawna) sprawuje kontrolę poprzez określone powiązania kapitałowe bądź w sposób faktyczny. Mogą być to nie tylko spółki, ale też fundacje, trusty, podatkowe grupy kapitałowe lub spółki z podatkowej grupy kapitałowej.
W szczególności dotyczy to kontrolowanych podmiotów zagranicznych z miejscem siedziby lub zarządu w kraju o niższym poziomie opodatkowania niż w Polsce.
Żeby ustalić, czy podmiot zależny spełnia definicję CFC, należy zweryfikować:
- stopień kontroli sprawowany przez polskiego podatnika nad tym podmiotem,
- poziom przychodów podmiotu osiąganych z tzw. przychodów pasywnych
- efektywny podatek płacony przez ten podmiot niższy od połowy hipotetycznego podatku zapłaconego przez CFC w Polsce.
Oznacza to, że nie wystarczy weryfikacja, czy taki dochód jest opodatkowany i czy stawka podatku jest niższa od polskiej w państwie siedziby lub zarządu. Konieczne jest określenie, czy podatek płacony przez taki podmiot od całości dochodu jest niższy od połowy podatku, jaki podmiot ten zapłaciłby od całości dochodu w Polsce.
W praktyce konieczne jest ustalenie dochodu podmiotu zależnego zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi. To znaczy – konieczna jest odpowiednia kwalifikacja przychodów i kosztów uzyskanych przez zagraniczną jednostkę na gruncie przepisów krajowych. Następnie na podstawie tak ustalonego dochodu należy porównać stopień faktycznego jego opodatkowania w kraju siedziby podmiotu zależnego z podatkiem, jaki byłby do zapłaty w Polsce od tego dochodu.
Ponadto CFC dotyczy podmiotów z siedzibą, zarządem bądź rejestracją na terenie rajów podatkowych bądź innego państwa, z którym RP lub UE nie ratyfikowała umowy międzynarodowej stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych.
Jakie są obowiązki związane z CFC?
Na podatniku, który posiada akcje, udziały w CFC lub sprawuje nad nimi faktyczną kontrolę ciąży obowiązek m.in.:
- opodatkowania dochodu CFC, bez względu na źródło tego dochodu, stawką 19% – podatek ten nie jest ograniczony tylko do kwalifikowanych źródeł,
- złożenia zeznania CIT-CFC / PIT-CFC, a w przypadku posiadania kilku CFC złożenie odrębnego zeznania dla każdej spółki,
- prowadzenia rejestru swoich spółek CFC, który umożliwia dokładne określenie ilości i lokalizacji poszczególnych CFC,
- prowadzenia ewidencji CFC, która umożliwia określenie wysokości dochodu CFC, podstawy opodatkowania CFC i wysokości podatku za dany rok – pełną ewidencje należy posiadać nie później niż na moment złożenia deklaracji CFC.
Powyższe obowiązki muszą być spełnione do 30 września 2022 r. – za rok 2021 (jeżeli rok podatkowy CFC pokrywa się z rokiem kalendarzowym).
W przypadku osób fizycznych dochody CFC są również uwzględniane w podstawie opodatkowania daniny solidarnościowej.
Rzeczywista działalność gospodarcza
Kluczowe w odniesieniu do CFC jest, czy prowadzi ona istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. Jeżeli tak, wtedy mimo spełnienia przesłanek zagranicznej spółki kontrolowanej, dochody CFC nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Ograniczeniu podlegają również obowiązki dokumentacyjne CFC.
Aby to było możliwe, konieczne jest wskazanie w deklaracji PIT-CFC/CIT-CFC konkretnych okoliczności świadczących o prowadzeniu rzeczywistej działalności gospodarczej. Ich katalog został wskazany w ustawie. Ustalenie tych okoliczności może budzić praktyczne problemy. Ustawa nie określa, co oznacza przykładowo, że CFC nie tworzy struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych. Jednocześnie złożenie deklaracji CIT-CFC/PIT-CFC wymaga ich precyzyjnego określenia.
Wyłączenie CFC spod opodatkowania w Polsce wymaga ustalenia, czy prowadzona przez nie rzeczywista działalność gospodarcza ma charakter istotny – pojęcie to także nie zostało precyzyjnie zdefiniowane w ustawie.
Jakie są konsekwencje niedopełnienia obowiązków?
Jeśli podatnik nie udostępni ewidencji i rejestru spółek CFC na żądanie organu podatkowego (w ciągu 7 dni) lub prowadzi je w sposób uniemożliwiający określenie dochodu CFC, organ podatkowy może oszacować ten dochód, uwzględniając przedmiot działalności (transakcji), z której został osiągnięty. Może się to wiązać z zaległością podatkową oraz naliczeniem odsetek.
Za niedopełnienie obowiązków wynikających z przepisów CFC, w tym złożenia zeznania, wpłaty należnego podatku, ale również nieudostępnienia powyższych informacji na żądanie organu podatnikowi grozi odpowiedzialność karno-skarbowa.
Podatnikom posiadającym podmioty zależne zlokalizowane w innych krajach rekomendujemy podjęcie odpowiednich działań w tym zakresie jak najszybciej. Weryfikacja spełnienia warunków CFC sprawia wiele praktycznych trudności, a wypełnienie obowiązków jest czasochłonne i problematyczne.
W kolejnym wpisie omówimy zmiany w przepisach dotyczących zagranicznych spółek kontrolowanych, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r.
