07 lis Crowdfunding uregulowany – nowe zasady finansowania społecznościowego
Crowdfunding to coraz popularniejsza forma alternatywnego finansowania, szczególnie dla przedsiębiorstw typu start-up, scale-up oraz MŚP. Z końcem lipca w życie weszły przepisy, które nakładają więcej rygorów na prowadzących zbiórki na finansowanie inwestycji. Dodatkowo wprowadzają obowiązujący od 10 listopada 2023 r. zakaz sprzedaży udziałów dla spółek z o.o.
Nowe regulacje prawne weszły w życie!
Dotychczas w Polsce nie było przepisów odnoszących się wprost do finansowania społecznościowego. Oferty na platformach crowdfundingowych organizowane były w oparciu o ogólne przepisy KSH oraz o ofercie publicznej. Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom weszła w życie 29 lipca 2022 r. Jest to regulacja, która uzupełnia i implementuje Rozporządzenie ECSP[1], a także wprowadza regulacje, które stanowią solidne ramy dla działalności dostawców usług finansowania społecznościowego. Nareszcie będzie można stosować przepisy rozporządzenia, które pomimo wejścia w życie już 10 listopada 2021 r. w praktyce nie funkcjonowały.
Co to jest crowdfunding?
Crowdfunding polega na pozyskiwaniu funduszy przez przedsiębiorcę lub inny podmiot na realizację danego projektu (celu) za pomocą specjalnie stworzonych witryn internetowych. Zaletami takiego sposobu finansowania jest weryfikacja i walidacja pomysłu przez większą liczbę osób. Projekt ma również szansę zyskać na popularności i czerpać z tego korzyści.
Coraz częstsze korzystanie z crowdfundingu sprawiło, że ustawodawca unijny stworzył jedno uniwersalne rozwiązanie regulujące zjawisko finansowania społecznościowego oraz działanie platform crowdfundingowych.
Platforma crowdfundingowa – jak działa?
Platformy crowdfundingowe świadczą usługi finansowania społecznościowego. Łączą trzy rodzaje podmiotów:
- właściciela projektu, który przedstawia projekt do sfinansowania,
- inwestorów, którzy finansują przedstawiony projekt,
- organizację pośredniczącą w formie dostawcy usług finansowania społecznościowego na ogólnodostępnej platformie cyfrowej.
Według rozporządzenia ECSP, platforma crowdfundingowa może oferować dwie formy finansowania:
- crowdfunding inwestycyjny – który polega na nabyciu zbywalnych papierów wartościowych (akcji lub obligacji) lub innych instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego (w niektórych krajach np. udziały spółek),
- crowdfunding lendingowy – w postaci zwrotnych, oprocentowanych pożyczek.
W Polsce przedmiotem ofert crowdfundingowych nie mogą być udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.
Czego nie obejmuje regulacja?
Regulacja nie obejmuje crowdfundingu dotacyjnego opartego o darowizny. Jeśli zbiórka pieniędzy będzie prowadzona np. na wydanie książki lub płyty, inwestor może otrzymać w zmian jedynie akcje, obligacje lub odsetki od pożyczki. Ewentualne sprezentowanie książki czy płyty będzie mogło być dodatkiem do takiej inwestycji, ale nie głównym ekwiwalentem.
Regulacja nie obejmuje także usług finansowania społecznościowego świadczonych na rzecz właścicieli projektów, którzy są konsumentami, czyli np. zbiórek charytatywnych.
Ile środków może pozyskać właściciel projektu za pośrednictwem platformy crowdfundingowej?
Obecnie, właściciel projektu może pozyskać maksymalnie 2,5 mln euro, natomiast od 10 listopada 2023 r. będzie to maksymalnie 5 mln euro. Progi te dotyczą łącznej wartości ofert akcji oraz kwot pozyskanych w drodze pożyczek w okresie kolejnych 12 miesięcy. Oznacza to, że właściciele projektów finansowanych na platformach finansowania społecznościowego będą mogli pozyskać większe środki bez konieczności sporządzania prospektu, co może być atrakcyjną formą finansowania projektów w większych spółkach lub grupach kapitałowych np. poprzez dedykowane spółki-córki.
Kto może prowadzić platformę crowdfundingową?
Zgodnie z rozporządzeniem ECSP dostawcą usług finansowania społecznościowego może być wyłącznie osoba prawna, która uzyskała zezwolenie wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego (lub odpowiedni organ innego kraju UE) na prowadzenie takiej działalności. Zezwolenie pozwala prowadzić platformę crowdfundingową także w innych państwach UE – po odpowiednim poinformowaniu organów nadzoru.
ESMA – rejestr platform crowdfundingowych
Wszystkie podmioty, które uzyskają zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności w charakterze dostawców usług finansowania społecznościowego, będą wpisane do publicznego rejestru prowadzonego przez ESMA (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych). Jest to rejestr, który pozwala zweryfikować, czy dana platforma crowdfundingowa posiada odpowiednie zezwolenie, aby prowadzić zbiórkę pieniędzy.
Czy możliwe jest prowadzenie zbiórek społecznościowych z pominięciem platform crowdfundingowych?
W przypadku przedsięwzięć gospodarczych nowa ustawa i unijne rozporządzenie nie przewidują możliwości prowadzenia zbiórki poza platformą. Jednak przy zachowaniu wymogów oferty publicznej (czyli w odpowiednich sytuacjach przy udziale firmy inwestycyjnej oraz po sporządzeniu odpowiednich dokumentów ofertowych) dopuszczalne będzie oferowanie inwestorom akcji poza platformą crowdfundingową. Te regulacje ułatwią działanie i zmniejszą koszty oferty, m.in. przez rezygnację pośrednictwa domu maklerskiego oraz prostszy dokument ofertowy.
Kontynuowanie świadczenia usług finansowania społecznościowego zgodnie z obecnie obowiązującym prawem krajowym jest możliwe w ramach okresu przejściowego – czyli do 10 listopada 2022 r. lub do dnia uzyskania zezwolenia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Oznacza to, że w Polsce mogą funkcjonować jeszcze „platformy crowdfundingowe”, które prowadzą wyłącznie działalność promocyjną, związaną z ofertami publicznymi. Po 10 listopada 2022 r. dalsze prowadzenie działalności przez „platformy crowdfundingowe” będzie możliwe jedynie na podstawie zezwolenia, którego brak będzie wiązał się z karą finansową.
To nie koniec zmian, które wprowadza rozporządzenie ECSP. W drugiej części artykułu przedstawimy kontrowersje związane z pozyskaniem finansowania przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a także bardzo ważną zmianę dla właścicieli projektów poszukujących finansowania – zwolnienie z prospektu emisyjnego. Co wprowadzono w zamian?
Zapisz się na powiadomienia klikając na dzwonek w prawym dolnym rogu – poinformujemy Cię, kiedy pojawi się kolejny artykuł.
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937.
