17 lis O crowdfundingu ciąg dalszy – ułatwienia i kontrowersje

W poprzednim artykule wyjaśniliśmy najważniejsze zmiany w crowdfundingu, które wprowadziła Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. W tym artykule wyjaśnimy, w jaki sposób nowy dokument informacyjny będzie stanowił ułatwienie, a także przedstawimy kontrowersyjny przepis dotyczący spółek z o.o., który został wprowadzony w Kodeksie spółek handlowych.

KIIS – arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych

Bardzo ważną zmianą w zakresie crowdfundingu jest rozszerzenie zwolnienia z obowiązku publikacji prospektu emisyjnego. Dotyczy to emitentów, czyli właścicieli projektów poszukujących finansowania, którzy przeprowadzą ofertę za pośrednictwem licencjonowanej platformy crowdfundingowej. Zamiast prospektu, będzie trzeba opublikować inny rodzaj dokumentu – arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych (Key Investment Information Sheet – KIIS).

Co powinien zawierać KIIS?

1. Informacje dotyczące właściciela projektu oraz samego projektu, w tym: zarządu, oferowanych produktów lub usług, hiperłącza do ostatniego sprawozdania finansowego oraz opis projektu,
2. Główne cechy procesu finansowania społecznościowego oraz warunki pozyskania kapitału lub pożyczania środków finansowych,
3. Prezentację głównych ryzyk związanych z finansowaniem projektu, sektorem, projektem, właścicielem projektu oraz papierami wartościowymi lub pożyczkami,
4. Informacje dotyczące oferty, takie jak cena subskrypcji i warunki płatności,
5. Prawa inwestorów,
6. Opłaty, informacje i prawne mechanizmy dochodzenia roszczeń.

Ze względu na mniej skomplikowaną i krótszą formę (max. 6 stron A4), KIIS będzie stanowił znaczne ułatwienie. Jest to bardzo ważny dokument, a informacje w nim zawarte muszą być kompletne i prawdziwe.

Kto odpowiada za informacje zawarte w KIIS?  

Właściciel projektu, osoby sporządzające dokument oraz dostawca usług finansowania społecznościowego solidarnie odpowiadają za poprawność i prawdziwość informacji zawartych w dokumentach informacyjnych, sporządzanych w związku z ofertą finansowania społecznościowego. Są oni również zobowiązani do naprawienia szkody wyrządzonej przez zamieszczenie w KIIS informacji niezgodnej ze stanem faktycznym lub pominięcie informacji, która mogłaby mieć wpływ na znaczenie dokumentu.

Rozdział ewentualnej odpowiedzialności warunkowany jest winą podmiotu oraz zakresem informacji, jakie dany podmiot zapewniał. Podmioty sporządzające dokument odpowiadają wspólnie, jednak przepisy umożliwiają zawarcie umowy określającej zobowiązania względem siebie (ale nie względem osób trzecich).

Solidarna odpowiedzialność oznacza, że jeśli inwestor poniesie szkodę z powodu nieujawnienia w KIIS pełnej informacji lub informacji nieprawdziwej/nierzetelnej – będzie mógł żądać naprawienia tej szkody nie tylko od właściciela projektu, ale także od platformy crowdfundingowej. Dostawca usług finansowania społecznościowego będzie mógł zażądać zwrotu zapłaconego odszkodowania od właściciela projektu, tylko jeśli przewidziano taką opcję w zawartej między nimi umowie.

Obowiązki platform crowdfundingowych

Platformy crowdfundingowe mają obowiązek zapewnić:

• jasność, poprawność i kompletność arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych,
• ochronę niedoświadczonych inwestorów, w tym poprzez:
  • przeprowadzanie testu wiedzy i odpowiednie ostrzeżenia,
  • symulację zdolności do ponoszenia strat, obliczonej jako 10% wartości ich majątku netto,
  • udzielanie ostrzeżenia i uzyskanie wyraźnej zgody na zainwestowanie kwoty przekraczającej 1000 EUR albo 5% wartości majątku w przypadku niedoświadczonego inwestora,
  • umożliwianie skorzystania z tzw. okresu do namysłu (4 dni kalendarzowe na wycofanie swojej oferty bez podania przyczyny i bez ponoszenia kary w określonym czasie).
• możliwość prowadzenia tablicy ogłoszeń, która umożliwia zamieszczanie ogłoszeń dotyczących zamiaru zbycia/nabycia instrumentu finansowego nabytego przez inwestora wskutek przeprowadzonej przez platformę kampanii.

Nadzór KNF – jakie ma uprawnienia?

Odpowiedzialność za wykonywanie funkcji i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu spoczywa w Polsce na Komisji Nadzoru Finansowego. Organ ten będzie sprawować nadzór nad dostawcami usług finansowania społecznościowego oraz udzielać i zawieszać zezwolenia.

W razie uzasadnionego podejrzenia naruszenia przepisów, KNF będzie mogła wstrzymać (na 10 kolejnych dni roboczych) lub zakazać rozpoczęcia konkretnej oferty finansowania społecznościowego, a nawet zakazać świadczenia usług danej platformie.

Podmioty prowadzące platformy crowdfundingowe będą miały obowiązek składać co rok do KNF wykaz projektów finansowanych za pośrednictwem swojej platformy. Wykaz będzie musiał wskazywać m.in.:

• właściciela projektu,
• pozyskaną kwotę, oraz
• informacje zbiorcze dotyczące inwestorów (z rozróżnieniem na inwestorów doświadczonych i niedoświadczonych) oraz zainwestowanej kwoty z podziałem na rezydencję podatkową inwestorów.

Co grozi platformom crowdfundingowym za niedostosowanie się do nowych przepisów?

Na dostawcę usług finansowania społecznościowego, który nie wykonuje swoich obowiązków, albo wykonuje je nienależycie, KNF nałoży sankcje. Dostawca może być zobowiązany do:

• zaprzestania działań, które powodują powstawanie naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości, albo
• zapłaty kary pieniężnej do wysokości nieprzekraczającej 2,25 mln zł albo kwoty stanowiącej równowartość nie więcej niż 5% całkowitych rocznych przychodów.

Sankcje mogą dotknąć także bezpośrednio osoby odpowiedzialne za naruszenie, m.in. poprzez zawieszenie lub zakaz pełnienia funkcji członka zarządu lub nałożenie kar pieniężnych do 2,25 mln złotych.

Kontrowersje wokół pozyskania finansowania przez spółki z o.o.

Do tej pory spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogły pozyskiwać finansowanie na platformach crowdfundingowych. Rozporządzenie ECSP[1] również dopuszcza takie działanie, o ile spółka jest swobodnie zbywalna. W przestrzeni publicznej jest dużo ofert sprzedaży „gotowej spółki”. Kiedyś takie ogłoszenia były popularne w gazetach, dziś można je bez trudu znaleźć np. na najpopularniejszej w Polsce platformie aukcyjnej.

Polski ustawodawca przewidział jednak ograniczenie w tym zakresie. Zgodnie z nowo dodanymi do ksh  art. 182(1) oraz art. 257(1) nie będzie możliwości kierowania oferty nabycia lub objęcia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do nieoznaczonego adresata. Złamanie zakazu będzie sankcjonowane grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy. Zakaz wejdzie w życie 10 listopada 2023 r.

Taki zapis przepisu oznacza, że w polski prawie zakazane będzie oferowanie udziałów w spółkach z o.o. nie tylko za pośrednictwem platform crowdfundingowych, ale w ogóle na rynku, np. w ramach popularnych procesów pre-IPO.

Wprowadzone ograniczenie ma na celu m.in. przerzucenie zainteresowania startupów na proste spółki akcyjne. W naszej ocenie tak szeroki zakaz, zagrożony tak surową odpowiedzialnością karną, jest nieuzasadnionym ograniczeniem obrotu gospodarczego.

W razie wątpliwości związanych ze zmianami w funkcjonowaniu platform crowdfundingowych zapraszamy do kontaktu.

---

[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937.