Czy na spółkę przejmującą przejdzie każde prawo i każdy obowiązek?

Sukcesja generalna praw i obowiązków to ważna instytucja, która znajduje zastosowanie w procesie połączenia spółek. Na czym polega? Jakie przynosi korzyści? Czy istnieją od niej wyjątki? Na te i inne pytania odpowiadamy, omawiając sukcesję generalną na przykładzie łączenia się spółek przez przejęcie.

Czym jest sukcesja generalna praw i obowiązków?

Sukcesja generalna oznacza, że w dniu wpisu połączenia spółek do Krajowego Rejestru Sądowego spółka przejmująca automatycznie wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej [1].

Nie jest konieczne zawieranie dodatkowych umów, aneksów lub podpisywanie dokumentów w odpowiedniej formie – wystarcza rejestracja połączenia spółek.

sukcesja generalna na przykładzie

Sukcesja generalna praw i obowiązków jest szczególnie istotna dla podmiotów, które posiadają dużą liczbę kontrahentów oraz zawartych umów. Dzięki niej spółka przejmująca z mocy prawa staje się stroną umów zawartych przez spółkę przejmowaną (bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności w tym zakresie).

Czy sukcesja generalna ma zastosowanie w każdej sytuacji?

Sukcesja generalna jest zasadą. Przepisy Kodeksu spółek handlowych wskazują, w szczególności, że na spółkę przejmującą przechodzą:  

  • zezwolenia,
  • koncesje, 
  • ulgi,

które zostały przyznane spółce przejmowanej (chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej)[2].

Natomiast, w każdym przypadku konieczne jest przeanalizowanie dokumentów regulujących indywidualne prawa i obowiązki spółki przejmowanej, które mają zostać przeniesione na spółkę przejmującą.  

W konkretnym przypadku może się okazać, że ustawa, decyzja lub umowa zawiera odmienne postanowienia w tym zakresie i do przejścia określonych praw spółki przejmowanej na spółkę przejmującą nie dojdzie lub wymagane będzie spełnienie dodatkowych obowiązków.

sukcesja generalna - na co zwrócić uwagę przy analizie dokumentacji

Dodatkowo w przypadku spółek przejmowanych będących instytucjami finansowymi organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji, może złożyć sprzeciw uniemożliwiający sukcesję generalną[3].

Aktualizacja informacji w rejestrach

Chociaż przejście praw spółki przejmowanej na spółkę przejmującą następuje automatycznie, to ujawnienie zmian we właściwych rejestrach wymaga dodatkowych działań następczych. A te podejmowane są przez zarząd spółki przejmującej.  

Złożenie wniosku o aktualizację danych będzie wymagane przede wszystkim w przypadku praw ujawnionych w: 

  • księgach wieczystych nieruchomości,
  • rejestrze zestawów,
  • rejestrach prowadzonych przez Urząd Patentowy (np. w rejestrze patentowym, znaków towarowych czy wzorów przemysłowych).
sukcesja generalna a aktualizacja informacji w rejestrach

Czy sukcesja generalna zawsze jest korzystna?

Trzeba pamiętać, że sukcesja generalna skutkuje także przejściem obowiązków spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. Objęte są nią również obowiązki, które w chwili połączenia mogły nie być znane spółce przejmującej.  

Bardzo ważne jest więc przeprowadzenie due diligence spółki przejmowanej przed połączeniem. Dzięki takiemu badaniu można zidentyfikować ryzyka powiązane z połączeniem.  

Analiza sytuacji spółki przejmowanej jest szczególnie istotna w przypadku przejęcia spółki nienależącej do tej samej grupy kapitałowej.

Pamiętaj o weryfikacji praw i obowiązków

Sukcesja generalna jest bardzo pomocną instytucją, ponieważ eliminuje niepotrzebne mnożenie dokumentów i czynności związanych z połączeniem spółek. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze znajduje ona zastosowanie. Dodatkowo skutkuje przejściem zarówno praw, jak i obowiązków spółki przejmowanej. Z tego względu przed połączeniem spółek, bardzo ważna jest dokłada weryfikacja prawa i obowiązków spółki przejmowanej.

Jeśli mają Państwo pytania do tego zagadnienia lub potrzebują wsparcia w procesie połączenia, zachęcamy do kontaktu! Możemy pomóc na każdym etapie, również w zakresie przeprowadzenia due diligence spółki przejmowanej.


[1] Art. 494 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych

[2] Art. 494 § 2 Kodeksu Spółek Handlowych

[3] Art. 494 § 5 Kodeksu Spółek Handlowych

Autor: Katarzyna Chmielewska

SENIOR ASSOCIATE | OW LEGAL katarzyna.chmielewska@olesinski.com Więcej

Autor: Paweł Stanek

SENIOR ASSOCIATE | RADCA PRAWNY | OW LEGAL pawel.stanek@olesinski.com Więcej